La Dans Serpantin Şirii ve Açıklaması

La Dans Serpantin Şiiri ve Açıklaması-İncelemesi:

La Dans Serpantin

Mahmûr ü müzehher, mütelevvin, mütenevvir,

Bi fecr-i behârî gibi zulmetler içinden

Reyyan-ı tebessüm doğuyor; şimdi muayyen

Bir şekl-i sehabide melekler gibi tâir,

Derken mütegayyir,

Bin hey’ete birden giriyor, berk-ı hırâmı

Hatfeyliyor enzar-ı heves-dâr-ı garâmı

San’at sarı, mor, penbe, yeşil, kırmızı, mai

Elvân-ı ziyâiyyeye bir kudret-i cevlân

Bahşeyliyerek hepsi perîler gibi mahfî

Mahfî ve sükûnetli adımlarla şitaban

Etrafını birden sarıyorlar; o, semavî

Bir tûde-i ezhâr-ı muhayyel gibi lerzan,

Lerzân ü perişan dönüyor… bir şeb-i sâfî

Tenvir ediyor sanki bir avize-i raksân.

Bağzan sönecekmiş, bitecekmiş gibi nâçâr,

Meyyâl-i tefekkür, mütereddid, süzülürken

Bir darbe-i şeh-bâl ile bir hamlede, birden

Tecdîd-i hayat eyleyerek, aşk-ı füsunkâr

Şeklinde bedîdâr,

Bin şigr ile tehziz ediyor kalb ü hayâlî

Her cilve-i nâzendesi, her cümbüş-i bâli

Bağzan kocaman bir kelebekdir ki müzehheb

Pervaz-ı hamûşânesi birlikde sürükler

Enzâr-ı temâşanızı, bağzan da mutarra

Bir zanbağa benzer ki değildir mutasavver

Bir mislini görmek şu tabiatde, mükevkeb

Tirâje-nümâ… Hem bu güzellikle beraber

Yapraklarının lerziş-i mestinde hüveydâ

Bir çehre-i pür-ağd-i emel, çehre-i dilber

Ey sihr-i nazar-perver-i san’at, mütenevvir

Bir fecr-i behârî gibi zulmetler içinden

Doğdun, yine zulmetlere döndür; ebediyyen

Fikrimde seher-hıyz olacaktır sana dair

Bir leyl-i serâir

Bir leyl-i serâir ki bütün şûh-u mülevven

Güllerle, güneşlerle, emellerle müzeyyen!

                                                    Tevfik Fikret

     La Dans Serpantin İncelemesi: Tevfik Fikret bu şiirde bir dansözü anlatıyor. Kelebeği, melekleri bir bahar sabahına benzetiyor. Şiirde bir rakkasenin dansını anlatıyor. Şiirdeki sözcüklerin neredeyse tamamı hareket içerir. Daha önce incelemesi yapmış olduğumuz Cenap Şahabettin’ in Elhan-ı Şita (Kış Nağmeleri) isimli şiirinde de benzer bir duruma şahit olmuştuk. Öyleki; Elhan-ı Şita şiirinde de sert kış şartlarına daha fazla vurgu yapmak için özellikle sert ünsüzlerin yer aldığını belirtmiştik. Bu şiirde de rakkasenin dansı tasvir edildiğinden hareket içeren birçok kelimeye yer verildiğini görüyoruz. 

    Gerek Cenap Şahabettin de gerekse Tevfik Fikret’ in La Dans Serpantin isimli şiirindeki bu üslup tablo şiir yazma geleneğinin bir sonucudur. Şair adete kelimelerle tablo çizmekte, zihinde rakkasenin dansını canlandırmaktadır. Şiire değişik bir hava katılması için dansöz karanlıkların içinden bir bahar sabahı misali insanın hayal gücünü harekete geçirerek çıkmaktadır. Dansözün rengarenk kıyafeti ışık vurdukça güneş gibi parlamaktadır. Dansöz şiirde hareketlerine sessiz ve ürkek adımlarla başlıyor. Bazen tempoyu düşürüp bazen de yeniden doğmuş gibi hızlanıyor. Dansözün her bir hareketi hayali ve kalbi binlerce şiirle dolduruyor. Şair rakkasenin hareketlerini meleklerin uçması ile ilişkilendiriyor. Rakkasenin bakışlarında arzuları harekete geçirecek vaad dolu bir hal var. Kadının yaptığı bu dans, sanat ve bakışları doyuran adeta bir tablo gibi. Dansözün dansı bittikten sonra şair öyle etkileniyor ki gözünün önüne hep dansözün figürleri geliyor.

        Şiirde sanat teması ön planda bulunuyor. Tevfik Fikret’ in temsilcisi olduğu bu yeni şiir anlayışında her şey şiirin konusunu oluşturabilir. Müthiş bir tema olmasa da danstaki ritim, dansözün kıyafeti, zarafeti, inceliği şiirdeki ahenge kelimelerin adeta dans etmesine benziyor. Tevfik Fikret ‘ in sanat anlayışında güzellik ve güzelliği besleyen ıstırap ortak bir nokta oluşturur. Dansın ve güzelliğin anlatıldığı bu şiirde bile bir hüzün vardır fakat bu şiirdeki bu hüzün Gayya-yı Vücut şiirine göre daha iyimser boyutlarda işlenmiştir.