Cenge Giderken Şiir Tahlili

Cenge Giderken Şiir Tahlili: 

        Servet- i Fünun Edebiyatının revaçta olduğu bir dönemde sanat hayatına giren Mehmet Emin YURDAKUL “sanat sanat içindir” görüşün hâkim olduğu bir dönemde sanatı halkın yararına sunmuştur. Mehmet Emin YURDAKUL Milli Edebiyat Akımının en ateşli savunucularındandır.

         Şiirlerinin halk tarafından anlaşılmasını ve benimsenmesi ister. Bu nedenle şiirlerinde hece ölçüsü ve sade bir üslup kullanmayı tercih etmiştir. Cemalettin Afgani etkisinde İslami öğeleri de benimseyerek şiirlerini İslami öğelerle süslemeyi de ihmal etmemiştir. Türkçülük akımını benimsemiş olsa da İslamcılık anlayışından da hiçbir zaman kopmamıştır. Cenge Giderken isimli şiirinde yalnızca Türkçülük akımını işlememiş bununla birlikte “Ben bir Türküm; dinim cinsim uludur.. / Tanrı evi viran olmaz, giderim” gibi dini motifleri de başarılı bir şekilde kullanarak şiirlerinde İslamcılık düşüncesine ait motifleri de işlemiştir. 

       Türkçülük akımı içerisinde İslam dinini de barındırır. Ancak İslamcılık düşüncesinde ırklara yer olmadığı için İslamcılık anlayışı Türkçülüğü barındırmaz. Mehmet Emin YURDAKUL’ un eserlerinde İslami motiflerin çok olmasının sebeplerinden biri de yukarıda belirtmiş olduğumuz gibi Cemalettin Afgani’ den oldukça etkilenmiş olmasıdır. Cenge Giderken isimli şiir aruz vezni ve Osmanlıca yazma sevdasının en üst seviyelerde olduğu bir dönemde sade bir Türkçe ve hece ölçüsü ile yazılmıştır. (4+4+3=11). Cenge Giderken şiirinde Türkçülük, İslamcılık ve Osmanlıcılık düşüncelerinin üçü birden kendisini bariz bir şekilde göstermektedir. Mehmet Emin YURDAKUL Milli Edebiyat akımı içerisinde yer alıp Türkçülük kavramını işliyor olsa da Muhammed’ in kitabını kaldırtmam, Osmancık’ ın bayrağını aldırtmam diyerek hem Osmanlıcı hem de İslamcı bir anlayışa da sahip olduğunu göstermiştir. 

        Cenge Giderken Şiirinde gerçek bir Türk’ te olması gereken özellikler de sıralanmıştır. Türk evladı dinine, cinsine önem verir. Türk evladının yüreği yangın yeri gibidir. Hem korkusuz hem de yüreği vatan sevgisiyle coşan bir yapıya sahiptir. Türk evladı, kitabını, atasını çiğnetmez. Vatan namustur, namusuna el sürdürmez. İslamın sembolü ezanını dindirmez, camisinin viran olmasına izin vermez. Vatan Tanrı’ dan gelen kutsal bir emanettir, vatana ihanet edilmez. Vatana ihanet sadece vatanı satmaktan ibaret değildir. Düşmana karşı vatanı savunmasız bırakmak, vatanı savunmakta imtina etmek de ihanettir. Vatan yardır, anadır, vatan atadır Türk evladı için. Bu dünyada vatanı savunacak kimse kalmasa bile Türk evladı vatanını tek başına da olsa savunur. Türk evladı hak bildiği yolda tek başına bile olsa yürür.

CENGE GİDERKEN

Ben bir Türk'üm; dinim, cinsim uludur; 
Sinem, özüm ateş ile doludur.
İnsan olan vatanının kuludur.
Türk evladı evde durmaz giderim.

Muhammed'in kitabını kaldırtmam;
Osmancık'ın bayrağını aldırtmam;
Düşmanımı vatanıma saldırtmam.
Tanrı evi viran olmaz, giderim.

Bu topraklar ecdadımın ocağı;
Evim, köyüm hep bu yerin bucağı;
İşte vatan, işte Tanrı kucağı.
Ata yurdun, evlat bozmaz, giderim.

Tanrım şahit, duracağım sözümde;
Milletimin sevgileri özümde;
Vatanımdan başka şey yok gözümde.
Yâr yatağın düşman almaz, giderim.

Ak gömlekle gözyaşımı silerim;
Kara taşla bıçağımı bilerim;
Vatanım için yücelikler dilerim.
Bu dünyada kimse kalmaz, giderim.

                                         Mehmet Emin YURDAKUL

 

Cenge Giderken